31 Temmuz 2023

Zamanın Tanıkları: Anadolu'nun 32 Saat Kulesi


Ülkemiz, kültürel ve tarihi geçmişini yansıtan eserlerle doludur. Saat kuleleri de bu zengin mirasın nadide örneklerindendir. Şehirlerin gizli süsüdür saat kuleleri, en dikkat çekici yapısı değildir belki fakat olmayışı eksikliğini hissettirir bize.

İcadı devrim olarak nitelenen mekanik saat, elektroniğe dönüşmeden, insanların evlerinde, ceplerinde, kollarında görünmeden ve bu kadar küçülmeden çok daha önce, kent meydanlarında, civardaki herkesin rahatlıkla görebileceği büyüklükte ve yükseklikteydi. Saat kulelerinin Avrupa’daki yapımına 13. yüzyılda başlanmış, kuleler 14. yüzyılda iyice yaygınlaşmıştı. Batı’da çoğunlukla kilise ve saray binalarına dikilirken Osmanlı’da meydanlara ve özellikle tarihi yapıların yakınına inşa edildi. İlk örneği 16. yüzyılda Üsküp’te yapılan saat kulesi oldu, zamanla Anadolu’nun içlerine kadar girdi.

Saat Kulesi yapma geleneği Avrupa'da 14.yüzyılda başlamasına rağmen, Osmanlı topraklarında 18.yüzyılda görülmeye başlar. Anadolu'da ilk örnekleri 19.yüzyıl başında görülür. Saat kulelerinin Anadolu’nun içlerine kadar yayılmasının en önemli sebebi, 2. Abdülhamid’in tahta çıkışının gümüş yılı anısına 25. yıldönümünde (1901-1902) valilere, saat kulesi yapımıyla ilgili göndermiş olduğu fermandır.

Şehir ve kasabaları süsleyen birer anıt olan saat kuleleri kentin en yüksek yerine ya da her yerden görülen alanlara yapılmış. Zamanın mimari üslubunu yansıtan saat kulelerinden yalnızca 50 tanesi günümüze ulaşabilmiş. Bu listemizde sizi birbirinden farklı mimarileri ile ülkemizdeki 32 saat kulesi ile buluşturuyoruz. Hem bu dönemde hem de farklı dönemlerde yapılan bu eşsiz eserleri birlikte keşfedelim. Şu an bulunduğunuz konumdan zamana tanıklık etmek istiyorsanız haydi başlayalım!

Saat Kuleleri gezisine çıkmadan önce okumanız için size bir kitap önerimiz olacak; Ahmet Hamdi Tanpınar’ın kitabı Saatleri Ayarlama Enstitüsü...

01. ADANA BÜYÜK SAAT KULESİ (1882)


Adana Büyük Saat Kulesi 1881 yılında Vali Ziya Paşa döneminde yapımına başlanmış, 1882 yılında Vali Abidin Paşa döneminde tamamlanmış. Büyük Saat, Türkiye'deki en uzun saat kulesi ve uzunluğu 32 metre. Kare prizma şeklinde olan kule, örme işlemi oldukça zor olan küçük taş tuğlalardan yapılmış.

Adana'yı öğrenmek isterseniz, Çukurova'nın Kalbi: Adana yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.

05. AMASYA SAAT KULESİ (1866)


Silindir gövdenin üzerinde kare planda yükselen Amasya Saat Kulesi şehrin merkezinde yer alıyor. Amasya saat kulesi, 1865 yılında Amasya Mutasarrıfı Ziya Paşa tarafından Nergis Köprüsü üzerinde yaptırılmış, aynı yıl çıkan yangında hasar görmüş ama 75 yıl boyunca çalışmaya devam etmiş. 1939 yılında Erzincan'da meydana gelen depremde hasar görmüş. 1940 yılında Yeni Köprü (Hükümet Köprüsü) yapılırken yenisini yaptırmak düşüncesi ile yıktırılmış, 2002 yılında yeniden inşa edilmiş. Hükümet Köprüsü’nün kuzey ucunda bulunan saat kulesi konumu ve manzarası ile görenlerde hayranlık uyandırıyor.

Saat Kulesinin bir de hikayesi var: Anadolu’nun işgal edildiği yıllarda, Merzifon’daki İngiliz birlikleri Amasya şehrini karıştırmak ister ve halkı tahrik etmek için her şeyi dener. Bazı İngiliz askerleri Saat Kulesinden içeriye girerek kuledeki Türk bayrağını indirir ve İngiliz bayrağını asar ancak bunu gören halk isyan noktasına gelir ve tam isyan edecekken bir anda fırtına çıkar, İngiliz bayrağı direkten koparak nehre doğru uçar gider...

Yeşilırmak manzarasına doyacağınız Amasya ile tatilinizi unutulmaz kılmak isterseniz, Bu Nehir Olmasaydı, Bu Şehir Olmazdı: Amasya yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.

06. ANKARA SAAT KULESİ (1884)


Ankara’da farklı tarihlere tanıklık eden saat kuleleri var. Bunlardan bir tanesi Ankara Kalesi’nin Hisar Kapısı tarafına yaptırılmış ve üstüne kurulduğu kalıntıların hikâyesi MÖ 200’lü yıllara kadar uzanır. Hamamönü Meydanı’ndaki saat kulesi ise mimarisinde Osmanlı esintileri taşıyan tarihi mahallede bulunur ve mahalle sakinleri için zamanın kıymetini anlatan kadim bir dost gibidir.

Ankara'nın tarihine yolculuk yapmak isterseniz, Tarihe Yolculuk: Anadolu Medeniyetleri Müzesi yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.

07. ANTALYA SAAT KULESİ (1901)


2. Abdülhamit’in gümüş yılı şerefine yapılan saat kulelerinden biri de Kale Kapısı mevkiinde yer alıyor. 1901 tarihli Antalya Saat Kulesi, Sadrazam Küçük Sait Paşa tarafından yaptırılmış, 14 metre yüksekliğinde kare planlı bir kule. 1942 yılında fırtınada yıkılmadan önce bir kubbe şeklinde olan kulenin tepe kısmı daha sonra kare yapıda onarılmış. Dört tarafında 4 saat ve üst tarafında bir çan bulunuyor. Bu çan, kulenin en eski parçası, çünkü öncesinde haftada bir kurulan saatler 1974 yılında dijital mekanizma ile değiştirilmiş.

Saat Kulesinin bulunduğu Kale ve Antalya'daki diğer yerler ile ilgili daha fazla bilgi ve fotoğraf için, Akdenizin İncisi: Batıdan Doğuya Antalya yazımızı okuyabilirsiniz.

10. BALIKESİR SAAT KULESİ (1827)

Silistre Valisi Girit-i Zade Mehmet Paşa tarafından 5 katlı olarak yaptırılan Saat Kulesi, yapı itibariyle Galata Kulesi’ne benzetiliyor. 5 katlı olarak inşa edilen 20 metre yüksekliğindeki kule, 1897 yılında meydana gelen bir depremde yıkılıp mutasarrıf Ömer Ali Bey tarafından 1901 yılında yeniden yaptırılmış.

Çanakkale ve Balıkesir ile tatilinizi unutulmaz kılmak isterseniz, Kaz Dağlarının Eteklerinde: Balıkesir ve Çanakkale yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.

11. BİLECİK SAAT KULESİ (1907)


1907 yılında Ertuğrul Mutasarrıfı Musa Kazım Bey tarafından yaptırılan Bilecik Saat Kulesi 15 metre yüksekliğinde. Kule, İstasyon Caddesinde bulunan idadi mektebinin (günümüzde belediye hizmet binası) yakınına inşa edilmiş. Kule, yukarıdan aşağıya doğru genişleyen 4 dikdörtgen prizmadan oluşuyor. Alttaki iki katın köşeleri kesme, cephesi moloz taştan; üstteki katlar ise ahşaptan. En alt kısmında yuvarlak kemerli kapı ve onun üzerinde aynı şekilde bir pencere bulunuyor. İkinci katta balkonu var. Balkon üzerindeki ahşap bloğun 4 cephesinde, kare kadranlı birer saat yer alıyor.

Bilecik'teki diğer yerler ile ilgili daha fazla bilgi ve fotoğraf için, Kuruluşun Şehri: Söğüt ve Bilecik yazımızı okuyabilirsiniz.

14. BOLU MUDURNU SAAT KULESİ (1890-1891)



Mudurnu'nun doğusunda bir yamaç üzerindeki Saat Kulesi, 1890 - 1891 tarihlerinde ahşap olarak yapılmış, 1900 yılında yangın geçirmiş. 1905 yılında çevreden getirilen taşlar ile Mudurnu Hapishanesi'ndeki mahkûmlara yaptırılan kuleye Mudurnulu demirci ustalarının yaptığı saat takılmış. Bu kule de 1964'te meydana gelen bir diğer yangın sırasında büyük hasar görmüş ve aynı yıl neredeyse tamamı yeniden inşa edilmiş. Saat Kulesinin dış cephesi 1995'li yıllarda ahşap ile kaplanmış. Kule kare prizma gövdeli ve yaklaşık olarak 12 metre yüksekliğinde...

Saat Kulesinin bulunduğu Mudurnu ve Bolu'daki diğer yerler ile ilgili daha fazla bilgi ve fotoğraf için, Biraz Doğa, Biraz Huzur: Nallıhan, Taraklı, Göynük, Mudurnu ve Bolu'nun Gölleri yazımızı okuyabilirsiniz.

15. BURDUR SAAT KULESİ (1830/1836)


1830 ya da 1836 yılında dikilen Burdur Saat Kulesi 1914 yılındaki deprem sırasında yıkılmış ve mevcut kule 1937 yılında aynı noktada yeniden inşa edilmiş. Sarı kesme taştan yaptırılan Saat Kulesi, 30-35 metre yüksekliğinde, 4.4 metre boyunda, kare kaide üzerinde, sekizgen gövdeli olarak yükseliyor.

Burdur'daki diğer yerler ile ilgili daha fazla bilgi ve fotoğraf için, Burada Dur: Burası Burdur yazımızı okuyabilirsiniz.

16. BURSA TOPHANE SAAT KULESİ (1905)


Tophane Parkı içinde yer alan Bursa Saat Kulesinin temeli Sultan Abdülaziz dönemine uzanıyor. İlerleyen dönemlere taşınamayan yapının yerine, 1904 yılında 2. Abdülhamid’in tahta çıkışının 25. yıldönümü kutlamaları dahilinde Vali Reşit Mümtaz Paşa tarafından tekrar bir saat kulesi yaptırılmış. Güney kısmında girişi bulunan kuleye, 89 basamaklı ahşap bir merdivenle çıkılıyor. Dört elektronik saate sahip 65 metre yüksekliğindeki 6 katlı kulede Bursa manzarasını izlemek de mümkün. Turistik bölgede bulunan saat kulesi belediye tarafından yangın gözetleme için de kullanılıyor.

Bursa ile tatilinizi unutulmaz kılmak isterseniz, Tüm Zamanların Güzel Şehri: Bursa yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.

17. ÇANAKKALE SAAT KULESİ (1897)


1897 yılında İtalyan Konsolosluğu da yapan Vitalis isimli tüccar tarafından inşa ettirilen Çanakkale Saat Kulesi, Ayvalık taşından yapılmış. Kule kare planlı aşağıdan yukarıya doğru incelen bir görüntüye sahip. Gövdesi dikdörtgen silmelerle beşe bölünmüş. En üstte çanın asıldığı çokgen gövdeli kubbeli köşk yer alıyor. Onun altında 4 yönde yuvarlak kadranlı saat bulunuyor. İki ve üçüncü katlarda birer hafif sivri kemerli aydınlık pencereleri ile ikinci katta bir balkonu var. En altta güney cephede bir kapı, kuzeyde basamaklı silmeli çeşme nişi görülüyor. Çeşmenin mermer kurnası ve ayna taşı var. Kule farklı dönemlerde sadece eskiyen taşlarının yerine aynısı yapılmak suretiyle onarımlar geçirmiş.

Çanakkale ve Balıkesir ile tatilinizi unutulmaz kılmak isterseniz, Kaz Dağlarının Eteklerinde: Balıkesir ve Çanakkale yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.

18. ÇANKIRI SAAT KULESİ (1866)


Şehrin simgesi olan yapılardan Saat Kulesi ya da bir diğer adıyla Çan Saat, 2. Abdülhamit döneminde yapılmış. Bu dönemde geliştirilen saat kulesi projelerinin bir parçası olan kule, 1866 yılında Çankırı’ya taşınarak bugünkü konumuna yerleştirilmiş. 15 metre uzunluğuyla gerçek anlamıyla şehrin her tarafından görülebilen Saat Kulesi, dört bir yanında kadranlara da ev sahipliği yapıyor. Ayrıca kulenin üst bölümünde bir adet balkon bulunduğunu da belirtelim.

Çankırı ile ilgili daha fazla bilgi almak isterseniz, Kaya Tuzunun Şehri: Çankırı yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.

19. ÇORUM SAAT KULESİ (1894)


Çorum'un merkezinde, caddelerin birleştiği yolun ortasında bulunan ve şehrin en önemli sembollerinden olan tarihi Çorum Saat Kulesi, 1894 yılında Sultan 2.Abdülhamit'in muhafız birliği komutanı Çorumlu Yedi Sekiz Hasan Paşa tarafından yaptırılmış. 27,5 metre olan saat kulesinin mimarisi, diğer saat kulelerinden farklı olarak minare stilinde tasarlanmış. Sarı renkli kesme kum taşından yapılan kulenin dört tarafında saat kadranı bulunuyor.

Karadeniz ile tatilinizi unutulmaz kılmak isterseniz, Karadeniz Seyahatimiz: Ordu, Trabzon, Rize ve Sivas yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.

22. EDİRNE MAKEDONYA SAAT KULESİ (1884)


Edirne Saat Kulesi ilk olarak 1884’te Vali Hacı İzzet Paşa tarafından inşa ettirilmiş. Yapımından kısa süre sonra büyük bir yangında tamamen harap olmuş. 1893’te kule bu kez taş ve tuğladan tekrar yapılmış.

48 metre yüksekliğinde ve 11,5 metre çapındaki kulenin mimarı Edirne Belediyesi mühendislerinden Avadis Efendi imiş. 27 Nisan 1894’te Servet-i Fünun’da yayımlanan bir yazıda kulenin yangın kulesi olarak da kullanıldığı belirtilmiş. Bu nedenle 10 metrelik ilk katta tulumbalar ve diğer yangın ekipmanları yer alırken aynı boyuttaki 2. ve 3. katta 40 itfaiyeciyi birden ağırlayacak sofa ve oturma yerleri bulunuyormuş. 9,5 m çapındaki 4. katta, iki odadan biri itfaiye şeflerine ayrılmış, küçük olan ikinci oda çay ocağı olarak kullanılmış. Kullanılmayan 5. katın çapı 6.5 metreymiş. Ziyaretçiler için ayrılan 6. kat ise 3,5 m yüksekliğinde ve 5 m çapındaymış. 7. kat mekanizmasına, 8. kat saatin kadranlarına ve çana ayrılmış.

Saati 1926’da Mustafa Şem’i Pek tarafından değiştirilen bu devasa kulenin sonu hazin olmuş. Vatan gazetesinin Edirne ekinde çıkan, Rezzan ve Ahmet Emin Yalman’ın kötü durumdaki yapıyı yeren yazısıyla harekete geçen zamanın belediyesi, İTÜ’den yıkım kararı aldırmış. Bunun üzerine belediye ekiplerince 6 Temmuz 1953’te saat kulesi tamamen yıkılmış.

Çanakkale ve Edirne ile tatilinizi unutulmaz kılmak isterseniz, Osmanlı'nın Ustalık Eseri: Edirne ve Çanakkale yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.

23. ELAZIĞ MADEN SAAT KULESİ (1899)


Elazığ'ın Maden ilçesindeki Saat Kulesi 1899’da Mutasarrıf Hayri Bey öncülüğünde, Madenlilerin katkılarıyla yaptırılmış. 1944’te kulenin yanında yer aldığı eski Hükümet Konağı “kilise”, tarihi kule ise “kilise çan kulesi” olarak tescil edilerek koruma altına alınmış. Kulenin saçak ve kubbesi yıkılmış, kitabesi ve saati ise yok olmuş. 2018 yılında restorasyona uğramış ve aslına uygun şekilde yenilenmiş.

Elazığ ile tatilinizi unutulmaz kılmak isterseniz, Güneş Doğudan Doğar: Malatya, Elazığ, Bingöl, Muş, Bitlis, Van, Ağrı, Iğdır yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.

25. ERZURUM TEPSİ MİNARE SAAT KULESİ (1174)


Erzurum Kalesinde Saltuklu Türkleri zamanında yapılan Saat Kulesi, Türk mimari döneminin ilk örnekleri olması bakımından önem taşıyor. Saat Kulesi (Tepsi Minare), ortaçağda gözetleme kulesi olarak kullanılmış. Osmanlılar ise saat kulesine çevirmiş. Merdivenleri oldukça dik ama yukarıya çıkınca 360 derecelik bir Erzurum manzarası sunuyor.

Karadeniz ile tatilinizi unutulmaz kılmak isterseniz, Doğu Karadeniz'den Doğu Anadolu'ya: Trabzon, Rize, Artvin, Batum ve Erzurum yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.

26. ESKİŞEHİR SİVRİHİSAR SAAT KULESİ (1899)


Eskişehir'in Sivrihisar ilçesindeki Saat Kulesi 1899 yılında döneminin kaymakamı Mahmut Bey ve Belediye Reisi Yüzügüllü Hacı Mehmet Efendi tarafından yapılmış. Saat kadranı şehre hakim yere konulmuş. Haftada iki kez kurulan saatin sivri kayalıklar üzerine konumlandırılan kulesi, kare prizma gövdeli ve 12 metre yükseklikte. Kuleye arka tarafındaki 8 basamaklı merdivenle çıkılıyor. Üst üste bindirilmiş 3 bölümden meydana gelen kulenin ikinci bölümünde parmaklıklı bir balkon oluşturulmuş.

Sivrihisar ile tatilinizi unutulmaz kılmak isterseniz, Gönül Dağı: Sivrihisar yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.

33. MERSİN TARSUS SAAT KULESİ (1895)


Tarsus'un İslam sanatı ve mimarisi yönünden en büyük eseri olan ve 1579 yılında yaptırılan Ulu Caminin kuzeydoğu köşesinde, 1890/1895 yıllarında Kaymakam Ziya Bey tarafından yaptırılan sekizgen kaideli Saat Kulesi yer alıyor.

Mersin ile tatilinizi unutulmaz kılmak isterseniz, Doğu Akdeniz'in Saklı Cenneti: Mersin yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.

34. İSTANBUL DOLMABAHÇE SAAT KULESİ (1890-1895)


Dolmabahçe Sarayı’nın Saltanat Kapısı tarafındaki ihtişamlı Saat Kulesi 1890-1895 yılları arasında, ünlü saray mimarlarından Sarkis Balyan’a, 2. Abdülhamit tarafından yaptırılmış. Kule, köşelerinde birer fıskiyeli havuzun olduğu bir platform üzerinde inşa edilmiş. 27 metre yüksekliğindeki kulenin dört tarafında tarihe tanıklık eden ve tıkır tıkır işleyen saatler bulunuyor. 4 katlı olan kulenin 94 basamağı var. Yükseldikçe daralan bir forma sahip olan kule, mimari süslemeleri ile dikkat çekiyor. Yansıttığı neobarok, ampir ve rokoko tarzı ile Dolmabahçe Sarayı’nın doğal bir uzantısı gibi...

Tophane (diğer bilinen adıyla Nusretiye) Saat Kulesi, İstanbul'da ayakta kalan en eski saat kulesi (1862). Nusretiye Camii'nin yanında yer alan saat kulesi, Sultan Abdülmecid tarafından yaptırılmış. Yukarı doğru kademeli olarak daralan, saatli bölümle beraber 4 katlı bir yapıdan oluşuyor. Dört cephesi birbirine eş olarak tasarlanan kulenin denize bakan cephedeki kapısının üstünde de Abdülmecid'e ait tuğra yer alıyor.

İstanbul ile tatilinizi unutulmaz kılmak isterseniz, Tarihin Soylu Anası: İstanbul yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.

35. İZMİR SAAT KULESİ (1901)


Konak Meydanı’ndaki İzmir Saat Kulesi, Osmanlı padişahı Sultan 2. Abdülhamit’in tahta çıkışının 25. yıl dönümü anısına 1901 yılında yaptırılmış. Kule, 25 metre yüksekliğinde, 4 katlı ve sekizgen planlı. İzmir Valisi Kıbrıslı Kâmil Paşa, oğlu Bahriye Mirlivası Said Paşa ve Belediye Reisi Eşref Paşa’dan oluşan bir komisyon tarafından yaptırılmış. Yapıda kullanılan Kuzey Afrika’ya özgü sütun başlıkları, at nalı şeklinde kemerler ve yapının cephelerinin hiç boşluk bırakılmayacak şekilde doldurulması, kökeni Kuzey Afrika ve Endülüs’teki yapılarda bulunabilecek olan bir mimari anlayışa sahip olduğunu gösteren oryantalist bir üsluba işaret ediyor. İzmir’de yaşamış Fransız mimar Raymond Charles Péré tarafından tasarlanan, ince, zarif mimarisi ile zamanla İzmir’in simgesi haline gelen kule pek çok badire atlatmış ama günümüze kadar dimdik ayakta kalmayı başarmış.

İzmir ve Ege'nin doğasıyla tatilinizi unutulmaz kılmak isterseniz, Güneşin Ülkesi: Güney Ege ve Batı Akdeniz Turu yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.

37. KASTAMONU SAAT KULESİ (1885)


Sarayüstü Tepesi’nde yer alan Kastamonu Saat Kulesi şehrin en önemli simgelerinden biri. Osmanlı son devri mimarisi özelliğini gösteren Saat Kulesi, dıştan 5.60 x 5.60 metre ölçülerinde, külah şeklindeki çatı ucuna kadar olan bölüm 13.10 metre yükseklikte...

1885 yılında Vali Abdurrahman Paşa tarafından yaptırılmış olan yapının, halk arasında sürgün bir saat olduğuna dair bir efsanesi bulunuyor. Efsaneye göre, İstanbul Sarayburnu’nda bulunan saatin zamansız çalan çanı, padişahın hamile cariyelerinden birinin çocuğunu düşürmesine sebep olur. Bu nedenle saat kulesi Kastamonu’ya sürgün edilir.

Kastamonu ve Karadeniz'in doğasıyla tatilinizi unutulmaz kılmak isterseniz, Batı Karadenizde Sonbahar: Karabük, Sinop, Kastamonu, Bartın, Zonguldak, Düzce, Bolu yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.

38. KAYSERİ SAAT KULESİ (1906)


Kayseri Saat Kulesi de Sultan 2.Abdülhamit'in emriyle 1906 yılında Cumhuriyet Meydanı'nda yaptırılmış. 10 metre yüksekliğindeki saat kulesinin çinko çatısında bir de rüzgar gülü bulunuyor.

Göz kamaştıran yerler ve Kayseri'nin doğasıyla tatilinizi unutulmaz kılmak isterseniz, Erciyes'in Eteklerinde: Kayseri yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.

41. KOCAELİ İZMİT SAAT KULESİ (1901)


İzmit Saat Kulesi, Mutasarrıf Musa Kazım Bey tarafından, Sultan 2. Abdülhamid’in tahta çıkışının 25. yıldönümü nedeniyle inşa ettirilmiş. Neoklasik üslupta yapılan kulenin orta katında Abdülhamit Han’ın tuğrası ve dört tarafında kitabeler bulunuyor. Kule, Hereke ve Tavşancıl'dan getirilen traverten taşlardan yaptırılmış. İzmit’in sembolü haline gelen saat kulesi, her katında farklı bir mimari üslubun uygulandığı ince uzun yapısıyla dikkat çekiyor. 2008 yılında ışıklandırılan yapı özellikle fotoğraf severlerin ilgisini hak ediyor.

43. KÜTAHYA SAAT KULESİ (19.yüzyıl)


Bir kilisenin çan kulesi iken saat kulesine dönüştürülen, 1970’li yıllarda belediye tarafından yıkılarak yerine iş hanı yaptırılan yapı 2005-2006 yıllarında aslına uygun olarak yeniden inşa edilmiş, nihayet Kütahya Saat Kulesine kavuşabilmiş. Kesme taştan kare formda yapılan yapı, sade ve zarif mimarisi ile Zafer Meydanı’nda bütün ilgiyi üzerine topluyor.

Kütahya ile tatilinizi unutulmaz kılmak isterseniz, Çininin Başkenti: Kütahya yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.

44. MALATYA SAAT KULESİ




Malatya'nın merkezindeki Kernek'te yakın zamanda yapılan Malatya Saat Kulesi, caddelerin birleştiği yolun ortasında bulunuyor.

Malatya ile tatilinizi unutulmaz kılmak isterseniz, Güneş Doğudan Doğar: Malatya, Elazığ, Bingöl, Muş, Bitlis, Van, Ağrı, Iğdır yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.

48. MUĞLA SAAT KULESİ (1885)

Balıbey mahallesinde, merkezi bir noktada yer alan Saat Kulesi, Muğla'da yaşamış Rumların şehre kazandırdığı en güzel eserlerden birisi. Muğla Belediyesi'nin ilk başkanı Hacı Süleyman Ağa tarafından yaptırılan saat kulesinin mimarı Rum Filivari Usta'dır. Üzerinde yer alan kitabede hem yapanı, hem de neden yapıldığı hakkında bilgiler bulunur.

Muğla ve Ege'nin doğasıyla tatilinizi unutulmaz kılmak isterseniz, Güneşin Ülkesi: Güney Ege ve Batı Akdeniz Turu yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.

51. NİĞDE SAAT KULESİ (1901)


Niğde Kalesinin eski burçlarından birinin üzerine yapılmış bulunan Saat Kulesi adeta Niğde’nin sembolü... İç kalenin güneybatı köşesindeki burcun yarısı yıkılıp içi doldurularak üzerine 1901 yılında yapılmış. Dıştan minare görünümünde olan Saat Kulesi, 4 bölümden oluşuyor. Kaide ve gövde ongen planlı...

Niğde ile ilgili daha fazla bilgi ve fotoğraf için, Kapadokya'nın Giriş Kapısı: Niğde yazımızı okuyabilirsiniz.

55. SAMSUN SAAT KULESİ (1886)



1886’da yaptırılan Samsun Saat Kulesi, kentin “Saathane Meydanı” olarak da bilinen en işlek meydanında yer alıyormuş. 1933 yılında kuledeki eski sistemli saat kaldırılarak yerine elektrikle çalışan ve yangınlarda itfaiye tarafından kullanılmak üzere siren düzeneği de bulunan yeni saat yerleştirilmiş.

Daha önce İskele Meydanı olarak bilinen meydana yeni adını veren kule, 1944 depreminde hasar gördükten sonra, yıkılma tehlikesine karşı zamanın yetkilileri tarafından söktürülmüş.

Saatin yokluğuna rağmen Saathane olarak adlandırılmayı sürdüren bu meydana, 1977 yılında Samsunlu Mimar Kemal Taner tarafından modern çizgilere sahip yeni bir saat kulesi yaptırılmış. 2001 yılında ise Samsun Büyükşehir Belediyesi özgün kulenin benzerini aynı yere yeniden inşa ettirmiş.

60. TOKAT ZİLE SAAT KULESİ (1875)


1875'te Ziya Paşa, Zile Kalesindeki askeri kışlayı yaptırmış, buradaki kuleyi de Zile Saat Kulesi haline dönüştürmüş.

Tokat Saat Kulesi (1902), Sultan 2. Abdülhamid’in padişah oluşunun 25. yılı için halkın yardımlarıyla, Mutasarrıf Bekir Paşa ve Belediye Reisi Mütevelli oğlu Enver Bey tarafından yaptırılmış. Yüksekliği 33 metre olan ve kesme taştan yapılan saat kulesi, Tokat’ın dikkat çeken tarihi eserlerinden biri...

Tokat ve Karadeniz ile tatilinizi unutulmaz kılmak isterseniz, Karadeniz Yayla Turu: Trabzon, Rize, Tokat yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.

63. ŞANLIURFA SAAT KULESİ (1927)


Şanlıurfa'daki bir kilise yıkıldıktan sonra kalıntılarının yerine 1175 yılında yapılan Ulu Caminin avlusunda kiliseye ait olan çan kulesi bulunuyor. Sekizgen yapılı çan kulesi bugün minare olarak kullanılıyor. Şehrin ilk ve tek saat kulesi görevini gören minareye bu saat Cumhuriyet döneminde eklenerek Şanlıurfa Saat Kulesine dönüştürülmüş.

Şanlıurfa ile tatilinizi unutulmaz kılmak isterseniz, Bereketli Hilalin Kalbi: Şanlıurfa, Harran, Halfeti yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.

66. YOZGAT SAAT KULESİ (1908)

Tarihi Yozgat Saat Kulesi 1897/1908 yıllarında dönemin Belediye Başkanı Ahmet Tevfiki Zade tarafından Yozgatlı Şakir Ustaya yaptırılmış. Saat kulesi zemin kat ve çanların bulunduğu kısımlarla birlikte 7 katlı. Sarı kefeki kesme taşlar kullanılarak inşa edilen kulenin her cephesinde saat bulunuyor.

69. BAYBURT SAAT KULESİ (1923)

Yapımına Cumhuriyetin ilan edilmesiyle başlanan, Bayburt Kalesi'nin hemen önünde yükselen Saat Kulesi'nin yapımı 1923'e dayanıyor. Kulenin inşaatı tam 1 yıl sürmüş. Muhittin Usta adında bir taş ustası tarafından yapımına başlanmış, Rizeli İbrahim Usta tarafından da tamamlanmış. Kulenin uzunluğu 21 metreyi buluyor. Aynı zamanda şerefesi de mevcut. Kulenin saati ise İsviçre'den getirilmiş ve hala çalışır durumda...

78. KARABÜK SAFRANBOLU SAAT KULESİ (1798)


UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan tarihi şehirdeki Safranbolu Saat Kulesi, “Herkesin evine ve cebine saat hediye edeceğim” diyen İzzet Mehmet Paşa tarafından 1797 yılında Anadolu'nun ilk saat kulesi olarak yaptırılmış. Anadolu’nun kulesine kadar çıkılabilen en eski saat kulesi burası. 20 metre uzunluğunda kare planlı olarak kesme taşlardan yapılmış. Paşa’nın sözü ise bugün bile geçerliliğini koruyor, çünkü haftada bir kurulan saatin her saat başı çalan çan sesi o kadar güçlü ki insanların evine kadar ulaşıyor.

Safranbolu Tarihi Saat Kulesinin bulunduğu alanda "Anadolu'nun Saat Kuleleri Minyatürleri" parkı hazırlanmış. Safranbolu Saat Kulesi ile birlikte 15 ayrı saat kulesinin 1/10 ölçekli maketlerinin bulunduğu parkta 15 şehrin saat kulesi var; Adana, Amasya, Bursa, Çanakkale, Çorum, Edirne, Elazığ, Erzurum, İstanbul Dolmabahçe, İzmir, İzmit, Kayseri, Kütahya, Samsun ve Saraybosna...


Batı Karadenizin önemli turizm beldelerinden biri olan Safranbolu’nun Hıdırlık Tepesinden hem günbatımını seyredebilir, hem de yerleşimi fotoğraflayabilirsiniz. Göz kamaştıran Karadeniz ve Safranbolu ile tatilinizi unutulmaz kılmak isterseniz, Batı Karadenizde Sonbahar: Karabük, Sinop, Kastamonu, Bartın, Zonguldak, Düzce, Bolu yazımıza göz gezdirmenizi öneriyoruz.


Kültür Bakanlığımız tarafından seçilen Tarihin Tanıkları Saat Kuleleri yazısına ve yıkılan saat kulelerinin de belirtildiği Türkiye'deki Saat Kuleleri listesine bakabilirsiniz.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder