Türk Dünyası Kültür Başkenti, her yıl TÜRKSOY tarafından belirlenen Türk dünyasından bir şehrin ev sahipliğinde gerçekleşen bir organizasyon. Osmanlı Devleti'ne başkentlik yapan Bursa, 2022 Türk Dünyası Kültür Başkenti ilan edildi. Bursa'da, yıl boyunca Türk kültürünü tanıtmaya yönelik etkinlikler düzenlenecek. 2022 yılı içerisinde Bursa'yı ziyaret etmenizi tavsiye ederiz.
Başta, Bursa Büyükşehir Belediyesi olmak üzere Kültür Turizm Bakanlığı ve ilçe belediyelerinin bünyesindeki onlarca müzesi ile Bursa “Müzeler Şehri” olarak da adlandırılmayı fazlasıyla hak eden bir şehir. Temenyeri’nin üst tarafında Bursa'ya hakim bir noktada inşa edilmiş, 3 padişaha ve Atatürk’e ev sahipliği yapmış Hünkâr Köşkü ile başlayan tur, Umurbey Mahallesi’nde TOFAŞ fabrikasının açtığı Anadolu Arabaları Müzesi ve Osmanlı zamanında Sultaniye Medresesi olarak hizmet veren Yeşil Külliye'deki Türk - İslam Eserleri Müzesi’nin ziyareti ile devam eder. Atatürk Caddesi’nde bulunan Türkiye’nin ilk kent müzesi Bursa Kent Müzesi’nin ziyaretinden sonra; Tekstil, Göç Tarihi, Vakıf Kültürü ve Enerji Müzelerini gezmek için sıradaki durak Merinos Kültür Merkezi’dir. Muradiye Külliyesi’nin medresesi günümüzde Kur’an ve El Yazma Eserler Müzesi olarak hizmete devam etmektedir. Kültürpark içerisindeki Arkeoloji Müzesi ile Bursa’nın tarih öncesi dönemi hakkında bilgi edindikten sonra Atatürk’ün Bursa’ya geldiğinde en fazla kaldığı ev olan Atatürk Evi Müzesi’nde Gazi’nin aziz hatıralarını yâd edip müzeler turunu Bursa’ya has bir değer olan Karagöz Hacivat gölge oyununun merkezi Karagöz Müzesi’nde tamamlayabilirsiniz.
1. HÜNKÂR KÖŞKÜ MÜZESİ
Hünkâr Köşkü, 1844 yılında Padişah Abdülmecit adına “Av Köşkü” olarak 19 günde yaptırılmış. Padişah Abdülaziz ve 5. Mehmet Reşat’ın kaldığı köşk, 1922 yılında Atatürk ile birlikte Kurtuluş Savaşı komutanlarını 12 gün süreyle konuk etmiş. Ayrıca Atatürk’ün 1925, 1931 ve 1935 yıllarında Bursa’ya yaptığı ziyaretlerde köşkte kaldığı biliniyor. Müze içerisinde fotoğraf çekmek yasak.
Köşkün içinde bulunan kabul salonu, Atatürk’ün odası, manevi kızları Sabiha ve Ülkü’nün yatak odası ve havuzlu salonun yanı sıra yemek odasında bulunan birbirinden değerli porselenler, bahçedeki anıt ağaçlar, çakıl mozaik (podima) zemin ve dönemin Kütahya çinileri ile süslü çeşmesi görülmesi gereken değerler arasında...
2. TOFAŞ ANADOLU ARABALARI MÜZESİ
Anadolu Arabaları Müzesi, Umurbey Mahallesi’ndeki eski bir ipek fabrikasının 1998 - 2002 yılları arasında restore edilmesiyle oluşturulmuş.
Türkiye’de ilk ve tek olma özelliğini taşıyan, 17 bin m² alan üzerine kurulu müzede, çift beygirli Bursa at arabasından, günümüz çağdaş otomobillerine geçişin hikâyesi anlatılıyor.
20. yüzyıl ortalarında İstanbul'da (Büyükada) kullanılan panyo; demir, ahşap ve suni deriden imal edilmiş.
İlk Murat 124 ve 131
Son Uno ve Tipo
Geleceğin otomobili elektrikli araç
Ayrıca 1430 tarihli Umurbey Hamamı, Koç Vakfı’nın finansal desteği ile restorasyonunun tamamlanmasının ardından, müze bünyesinde Tofaş Sanat Galerisi olarak Bursa’nın kültür yaşamına kazandırılmış.
Yeşillikler içindeki müzenin geniş bahçesinde yer alan Kafe Fayton, konseptiyle gelen konuklarına keyifli dakikalar vaat ediyor.
3. TÜRK İSLAM ESERLERİ MÜZESİ
Çelebi Sultan Mehmet’in 1419 yılında, Yeşil Türbe’nin binalarından biri olarak cami, imaret, türbe ve han ile birlikte inşa ettirdiği Yeşil Medrese, günümüzde Türk-İslam Eserleri Müzesi olarak kullanılıyor.
1930-1972 yılları arasında Bursa Arkeoloji Müzesi’ne ev sahipliği yapan ve genel bir müze özelliğinde olan bina 1975 yılından itibaren Türk İslam Eserleri Müzesi olarak ziyarete açılmış.
Müzede, 13.yüzyıldan 20.yüzyıla kadar uzanan Selçuklu, Beylik ve Osmanlı dönemlerine ait (İznik, Kütahya) çini ve seramik eserler, ahşap, oyma ve kakma eserler, Türk maden sanatından örnekler, tombak ve diğer metal eserler ile Selçuklu ve Osmanlı sikkeleri, geleneksel Türk elişleri ve giysileri izlenime sunuluyor.
4. BURSA KENT MÜZESİ
Türkiye'nin ilk kent müzesi olan Bursa Kent Müzesinin bulunduğu bina 1926 yılında, dönemin ünlü şahsiyetlerinden Ekrem Hakkı Ayverdi tarafından adliye binası olarak yaptırılmış. 1926 yılından 1999 yılına kadar adliye binası olarak kullanılan bu yapının mimarının, Kemalettin Bey olduğu tahmin ediliyor. 2001-2004 yılları arasında ise mimar Naim Arnas tarafından restore edilen bina, 14 Şubat 2004 tarihinden itibaren Bursa Kent Müzesi olarak kullanılmaya başlanmış.
Yaklaşık 8 bin yıllık geleneksel Anadolu ve Osmanlı kültürünün oluşumu ve gelişimi sürecinde, öncü kent kimliğini taşıyan Bursa’nın tarihini bulacağınız Bursa Kent Müzesi’nin birinci katında, kentin kültürel geçmişine dair birçok bilgi yer alıyor.
Müzenin bodrum katında ise kentin ticari hayatından örneklere yer verilen tarihi esnaf sokağını gezebilir ipek üretimi hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Müze, geleneksel ticari yaşamı yansıtan dekorları,
Bursa'da Osmanlı Padişahları Turu yazımızda anlattığımız kurucu padişahlar olarak bilinen ilk 6 Osmanlı padişahına ait balmumu heykelleri ve şehrin topografik maketi gibi materyallerle Bursa’nın 700 yıllık bir dönem boyunca yaşadığı değişimi yansıtıyor.
Zemin kat, Bursa tarihini kronolojik olarak günümüze kadar sunuyor. “Uygarlıklar Kenti Bursa” bölümünde, Bursa’daki ilk ayak izlerini takip edebilir, Osmanlı’nın ilk başkenti Bursa’nın Osmanlı dönemi sonuna kadar yaşadığı tarihsel olaylara tanıklık ederken Cumhuriyet dönemi Bursa’sının aydınlık geleceğini nasıl tasarladığını izleyebilirsiniz.
Bursa’nın geçmişten günümüze yemek ve eğlence kültürü, gelenek ve görenekleri, giyimden barınmaya, dinsel yaşamdan komşuluk ilişkilerine kadar şehrin tüm yaşam biçimini gözler önüne serdiğini söyleyebiliriz. Buraya geldiğinizde Bursa'ya ve Anadolu'ya ait rengarenk kültür mirasını keşfedebilirsiniz.
5. BURSA YAŞAM KÜLTÜRÜ MÜZESİ
18. yüzyıl geleneksel Türk mimarisinin bir örneği olan bu tarihi konak, Bursa’da deri tabakhaneleri olan Haşan Eşref Efendinin ailesi için yaptırmış olduğu sivil mimari örneği. Haşan Eşref Efendi’den sonra kızı Hacer Hanım’ın 1986 yılındaki vefatına kadar burada yaşadığı biliniyor. Konağın restorasyonu yapılarak Bursa Yaşam Kültürü Müzesi olarak Bursa’ya ait değerlerin yaşatılması, tanıtılması ve gelecek kuşaklara aktarılması adına Bursa’ya kazandırılmış.
Bursa’nın geleneksel yaşam kültüründe unutulmakta olan örf ve adetlerinin canlandırmalarla anlatıldığı müzede, geleneksel hayatta kullanılan objeler ve sahneler de izlenime sunulmuş. Üç katlı ahşap tarihi bu konakta çeyiz geleneğinden sünnet adetlerine, misafir ağırlamadan hacı tehniyelerine kadar Bursa’nın yaşam kültürünü yansıtacak pek çok konu işlenmiş.
6. MERİNOS TEKSTİL SANAYİ MÜZESİ
Açılışı 1938 yılında Mustafa Kemal Atatürk tarafından gerçekleştirilen, Cumhuriyet ve Bursa tarihinin sembol işletmelerinden biri olan Sümerbank Merinos Yünlü Sanayi Dokuma Fabrikası restore edilerek müze mimarisine uygun bir biçimde tasarlanmış.
Sergileme düzeniyle ilgili olarak oluşturulan konseptte, eski Merinos Fabrikası’nda gerçekleştirilen üretim sürecinin bölümlerinden tanıtılması hedeflenmiş.
Her bölümde sırası ile Merinos koyunundan alınan yün yapağının hangi aşamalardan geçerek yünlü kumaşlara dönüştüğünün hikâyesi anlatılmış.
7. BURSA GÖÇ TARİHİ MÜZESİ
Bilinmezliğe doğru çıkılan çileli yolların, huzurla varılan son durağı Bursa... Tarih öncesi çağlardan başlayarak geniş kapsamda göç olgusunun ele alındığı Bursa Göç Tarihi Müzesi’nde kronolojik tarihe göre düzenlenen bölümlerde; Balkanlar, Kırım ve Kafkaslardan yaşanan göçler izlenime sunulmuş. Müzede ayrıca göçlerin Bursa’ya kazandırdıkları ve farklı kültürlerin bir arada yaşamasının şehre katkıları da yer alıyor.
Güneşin yükseldiği topraklardan Anadolu coğrafyasına göçen Ahıska Türkleri...
Geminin veda sireninde huzura kavuşacak
Yepyeni hayatların umudu yeşeriyordu...
Demir raylara bırakılan özlemlere
Anadolu toprakları merhem oldu...
Beni doğduğum topraklarda ararlarsa "gittiler" deyin
Adımızı unutun, bize artık "muhacir" deyin!
Muhacirler, kaybedilmiş topraklarımızın milli hatıralarıdır.
Savaşın asıl mağdurları evini barkını terk edip
Göç yoluna evlatlarını bırakanlardır.
Göçenlerdi onlar...
Girit'ten, Kırım'dan, Kafkaslardan, Balkanlardan...
Bir "yuva" arayanlar...
Bir çınarın dallarıyız,
Aynı kökten doğan ve hep bir olan...
8. BURSA VAKIF KÜLTÜRÜ MÜZESİ
İlk Osmanlı başkenti olan Bursa, aynı zamanda Osmanlı vakıf kültürünün şekillendirdiği ilk şehir örneği...
Vakıf kültürü de bu topraklardan dünyaya yayılmış. Vakıflar, Türk-İslam kültürünün hayırseverlik göstergesi...
Hiçbir karşılık beklemeden; hanlar, hamamlar, aşevleri, kütüphaneler, hastaneler, okullar, camiler gibi nice abidevi yapılar inşa ettiren bu eşsiz kültür, Bursa Vakıf Kültürü Müzesi ile gelecek kuşaklara aktarılıyor.
Ziyaretçilerine; vakıfın ne olduğunu, nasıl geliştiğini ve dünyaya nasıl yayıldığını anlatıyor.
9. MERİNOS ENERJİ MÜZESİ
Merinos Enerji Müzesi, Bursa Merinos Yünlü Dokuma Fabrikası’na elektrik üretimi sağlayan 3200 metrekarelik alana sahip elektrik santrali binasında 7 Eylül 2012 tarihinde açılmış. Cumhuriyet dönemi sanayi mirası olan santralin tüm aksamı korunuyor. Müzede kömürden elektrik üretiminin ayrıntılarını öğrenebilir, Bursa’daki elektrik üretimine dair bilgiler edinebilirsiniz. Ayrıca özel ışıklandırma ve ses efektleri ile hareketlendirilen her bölüm tiyatral bir gösteri atmosferi sunuyor.
10. MURADİYE KURAN VE EL YAZMALARI MÜZESİ
Muradiye Medresesi restorasyondan sonra, yeniden işlevlendirilerek Kuran ve El Yazmaları Müzesi olarak 2018 tarihinde hizmete açılmış. Büyükşehir Belediyesi tarafından Bursa’ya kazandırılan müzede, medrese binasının odaları ve revakı tamamen sergi alanı olarak kullanılıyor. Üzeri kapatılan avlu ise etkinlik ve atölye alanı olarak işlevlendirilmiş. Medreseye girişte sağ odadan başlanmak üzere sırası ile 10. odaya kadar, Kur’an-ı Kerim’in ilk nazil olduğu zamandan günümüze, Kur’an’ın yazılışındaki aşamalar kronolojik olarak izleniyor. Hat sanatıyla beraber diğer İslam kitap sanatları arasında yer alan cilt, tezhip, minyatür ve ebru sanatı ile ilgili örneklerin yanında, bu kitap sanatlarının yapım aşamalarını gösteren kısa video çekimlerine de yer verilmiş. Medreseye girişin tam karşı cephesinde yer alan ana eyvanda ise 18. yüzyıla tarihlenen Sultan Murad Hüdavendigar türbesi sanduka örtüsü ve Bursa’da medfun olan diğer sultan isimlerinin yazılı olduğu levhalar sergileniyor.
11. BURSA ARKEOLOJİ MÜZESİ
Türkiye’nin ilk arkeoloji müzelerinden biri olan Bursa Arkeoloji Müzesi, 1904 yılında Bursa Erkek Lisesi’nde Müze-i Hümayun adıyla kurulmuş. 1972 yılına kadar değişik yerlerde korunmaya çalışılan arkeolojik eserler bu tarihte Reşat Oyal Kültürparkı içerisinde yaptırılan binasına taşınmış ve tanzimi yapılarak ziyarete açılmış.
Müzede MÖ 15 milyon yıl öncesi fosil kalıntılarından Bizans Devri sonuna kadar çeşitli dönemlere ait antik Bithynia ve Mysia bölgelerinden toplanmış eserler sergileniyor. Örneğin; Roma döneminden köle ve filozof heykelleri!
3500 m²’lik bir alanı kaplayan müze, sanat galerisi, seramik-cam ve madeni eserler salonu, sikke ve prehistorik eserler salonu ile taş eserler salonundan oluşuyor. Taş eserler salonunda Mustafakemalpaşa ilçesi sınırları içerisinde yer alan Miletepolis Antik Kentinde bulunmuş bronz Apollon heykeli ve bronz Athena büstü de sergileniyor.
Kültür Bakanlığı’na bağlı olarak hizmet veren müze, belki de park içindeki sabah yürüyüşünüzü bir kültür gezisiyle birleştirebileceğiniz ender mekânlardan biri olma özelliğini taşıyor.
12. ATATÜRK KÖŞKÜ MÜZESİ
Çekirge Caddesi üzerinde yer alan müze, Cumhuriyet’in 50. yılında 29 Ekim 1973 tarihinde Atatürk Müzesi olarak ziyarete açılmış. 19. yüzyıl özelliklerini yansıtan köşk, çatı katı ile birlikte 3 katlı kâgir bir bina...
Miralay Mehmet Bey tarafından 1895 yılında köşk olarak inşa edilmiş. Atatürk’ün Bursa’yı ziyaretlerinde emrine verilen köşk, Atatürk’ün Bursa’ya 2. ziyareti olan 1938 yılındaki son Bursa gezisinde Belediye’ye armağan edilmiş.
Bursa’daki nadir sivil mimari örneklerden biri olan köşkün salon ve odalarında Atatürk’ün kullandığı eşyalar sergileniyor.
13. KARAGÖZ MÜZESİ
2007 yılında Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından müzeye dönüştürülen Türkiye’nin ilk ve tek Karagöz Müzesi’nde iki galeri bulunuyor.
İlk galeride Türk gölge oyunu olan Karagöz’ün tarihçesi bilgilendirme panolarında anlatılıyor.
İkinci galeride geleneksel tiyatronun duayenlerinden olan Prof. Dr. Metin And’ın koleksiyonundan derlenen Karagöz oyunu tasvirlerinin yanı sıra ve Orhan Kurt, Metin Özlen, Tacettin Diker gibi ustalara ait tasvirler de sergileniyor.
Müzeler Şehri Bursa turunun sonuna geldik. Bu turun ilhamını ve yapılarla ilgili bilgileri aldığımız Bursa Turizm Portalı sayfasından Bursa ile ilgili daha geniş bilgi edinebilirsiniz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder