İpek yolu üzerinde yer alan güzel ilçe Ayaş, Ankara’nın özel noktalarından biri. Bizim için özel olmasının sebebi memleketimiz olması. Ankara'da yaşayanlar için ziyarete uygun, keyifli bir ilçe olmasının bir sebebi de merkeze yakın olması. Ankara’ya yolu düşen herkesin, bir şekilde Ayaş ilçesine de yolu düşecektir.
Sakarya Nehri'nin küçük bir kolu olan Ayaş Suyu'nun kenarında bulunan bir vadi içinde yer alan Ayaş ilçesinin denizden yüksekliği 910 metre. Tarihi ipek yolu üzerinde bulunması, Ayaş’ın tarih boyunca önemini korumasına neden olmuş. Ayaş yöresinde, ilk yerleşimcilerin “Hititler” olduğu biliniyor. Hititler, MÖ.2000 yıllarında yörede yerleşmiş. Daha sonraki dönemlerde ise, bu kez Frig ve Helenistik dönem görülmüş. Bu dönemlere ait çanak-çömlek seramik parçaları ve çivi yazılı tabletler bulunmuş. Özellikle Roma hamamı kalıntısı, bölgenin tarihi zenginliğini yansıtıyor.
1071 Malazgirt savaşından sonra ise bölge, Oğuz Türkleri tarafından ele geçirilmiş. Oğuz Türklerinin Bozok kolu Ankara yakınlarındaki bölgeye kelime anlamı “parlak, aydınlık gece” demek olan ve aynı zamanda da bir Türkmen oymağının adı olan “Ayaş” ismini vermiş. Mersin-Erdemli ilçesi yakınlarında yine “Ayaş” denilen yerleşim yerlerini kurmuşlar.
Osmanlının son döneminde bile 8 medresesi, 1 rüşdiyesi olan Evliyalar Şehri Ayaş’da Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı dönemine ait tarihi camiler bulunuyor. Hemen hepsi ahşap direkli, ahşap üzeri kalem işleri ile süslü özel eserler. Şimdi kulağımızda Neşet Ertaş'tan Ayaş Yolları türküsü ile doğal ve tarihi çok sayıda güzelliğe sahip Ayaş ilçemizde gelin birlikte gezelim.
